Xây dựng hệ thống hỗ trợ lựa chọn địa điểm đặt máy ATM tại thành phố Hải Phòng bằng kỹ thuật phân cụm không gian

Thông tin địa lý bao gồm dữ liệu về bề mặt Trái đất và các diễn giải dữ liệu để con người dễ hiểu. Thông tin địa lý gồm hai loại dữ liệu: không gian (spatial data) và phi không gian (non-spatial data).

Hệ thống thông tin Địa lý (Geograpgic Information System) đã bắt đầu được sử dụng rộng rãi ở các nước phát triển từ nhiều thập niên qua, đây là một dạng ứng dụng công nghệ tin học (Information Technology) nhằm mô tả thế giới thực (Real world) mà loài người đang sống-tìm hiểu-khai thác. Với những tính năng ưu việt, kỹ thuật GIS ngày nay đang được ứng dụng trong nhiều lãnh vực nghiên cứu và quản lý, đặc biệt trong quản lý và quy hoạch sử dụng-khai thác các nguồn tài nguyên một cách bền vững và hợp lý.

Sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin đã đưa tin học thâm nhập sâu vào nhiều lĩnh vực khoa học và đời sống, mở ra một giai đoạn mới trong quá trình phát triển khoa học. Hệ thống thông tin địa lý là một trong những ứng dụng rất có giá trị của công nghệ tin học trong ngành địa lý, điều tra cơ bản, quy hoạch đô thị và cảnh báo môi trường.

Khai phá dữ liệu không gian hay còn gọi là khai phá tri thức từ dữ liệu không gian là một lĩnh vực được áp dụng rộng rãi. Từ dữ liệu đầu vào bao gồm một khối lượng dữ liệu không gian khổng lồ được thu thập từ nhiều ứng dụng khác nhau, chẳng hạn từ thiết bị viễn thám đến hệ thống thông tin địa lý, từ bản đồ số, từ các hệ thống quản lý và đánh giá môi trường, …Việc phân tích và khai thác lượng thông tin khổng lồ này ngày càng thách thức và khó khăn, đòi hỏi phải có các nghiên cứu sâu hơn để tìm ra các kỹ thuật khai phá dữ liệu hiệu quả hơn. Khai phá dữ liệu không gian được sử dụng nhiều trong các hệ thống thông tin địa lý (GIS), viễn thám, khai phá dữ liệu ảnh chẳng hạn ảnh y học, rô bốt dẫn đường, … Khám phá tri thức từ dữ liệu không gian có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như sử dụng các quy tắc đặc trưng và quyết định, trích rút và mô tả các cấu trúc hoặc cụm nổi bật, kết hợp không gian,…

Tiến trình khám phá tri thức từ cơ sở dữ liệu

Các bài toán truyền thống của một hệ thông tin địa lý có thể trả lời các câu hỏi kiểu như:

- Những con phố nào dẫn đến siêu thị Big C Hải Phòng ?

- Những căn nhà nào nằm trong vùng quy hoạch mở rộng tại thành phố Hải Phòng? Khai phá dữ liệu không gian có thể giúp trả lời cho các câu hỏi dạng:

- Xu hướng của các dòng chảy, các đứt gãy địa tầng ?

- Nên bố trí các trạm tiếp sóng điện thoại di động như thế nào?

- Những vị trí nào là tối ưu để đặt các máy ATM, xăng dầu, nhà hàng, siêu thị…?

Một trong những bài toán có ý nghĩa thực tế cao là bài toán xác định vị trí tối ưu cho việc đặt các máy ATM của các ngân hàng. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội, việc sử dụng thẻ ATM tại Việt Nam rất phổ biến. Thẻ ATM thực chất như một loại ví điện tử cho phép người sử dụng chỉ cần mang theo một chiếc thẻ gọn nhẹ, thay vì rất nhiều tiền mặt. Thẻ ATM không những cho phép người dùng rút tiền khi cần tiền mặt, còn cho phép thực hiện nhiều giao dịch khác tại máy ATM hoặc điện thoại, chẳng hạn chuyển khoản, thanh toán tàu xe ... Thẻ ATM còn có thể dùng để thanh toán tại các nhà hàng, siêu thị, trung tâm mua sắm, các điểm bán hàng có đặt ATM. Ngoài việc tiện lợi trong sử dụng ra, chủ thẻ còn được hưởng lãi suất từ tài khoản tiền gửi.

Xuất phát từ nhu cầu thực tế đó, luận văn giới thiệu tổng quan về GIS và phân cụm dữ liệu, giới thiệu một số thuật toán phân cụm dữ liệu không gian và thuật toán xếp chồng bản đồ được sử dụng hiện nay. Trên cơ sở đó cài đặt thử nghiệm một ứng dụng sử dụng kỹ thuật phân cụm dữ liệu địa lý và xếp chồng bản đồ, trong đó khai thác thông tin địa lý của các đối tượng địa lý có tầm ảnh hưởng quan trọng đến vị trí đặt các máy ATM như: các siêu thị, trung tâm mua sắm, nhà hàng, khách sạn, bệnh viện, trường học, ... để hỗ trợ giải quyết bài toán hỗ trợ tìm vị trí tối ưu đặt các máy ATM trong khu vực nội thành thành phố Hải Phòng.

Mời các bạn quan tâm tìm hiểu luận văn cùng chủ đề "Xây dựng hệ thống hỗ trợ lựa chọn địa điểm đặt máy ATM tại thành phố Hải Phòng bằng kỹ thuật phân cụm không gian” của tác giả Trần Thị Hằng Nga tại đường link: http://lib.hpu.edu.vn/handle/123456789/25238